|
Lutja
(Namazi)
Lutja (Namaz) - gjeja ma e
mira pėr uthtim nė Bot te ardhshme.Lutja
- Salat, Namaz - ėshtė pjesa maemira pėr rrugė mė nderuar
Allahun.
Na afron ke Allahu, dhe ėshtė ushqim
maimiri pėr rrugen ne Bot tė gjithmonshmen. Nė qose nė
falemi nė drejt, dhe veprojm qashtu si thojm nė lutje, kemi
me kjen nė Bot tė ardhshme prej atynve tė kėnaqunve.
Propheti yn, Hadhreti Muhammad (s.a.s) tha:
"Lutja ėshtė si nji burrim ujit tė qartė, nė cilin i
Faluri pes here nė dit lahet".
Nė Lutje folim me Allahun Meshiruesin dhe
krejt mendimet i pėrsjelim Ati. Ai si nuk Lutet nuk e don
Allahun, dhe nuk njihet shok me Prophetin. Propheti yn tha:
"Un jam i merzitur nė ate cili nuk falet, qashtu si
Allahu urdheron".
Allahu i don ata, cilet i luten Ati, dhe i
meshiron shum dhe mirė. Pasaqerisht i don Allahu ata cilet
qyshė nė rini Ati i luten.
Gjisecili Musliman duhet pese here ne dite
mu lut Allahut.
| Lutja e sabahut |
2 Rak'a |
| Lutja e
mizdites |
4 Rak'a |
| Lutja e
ikindise |
4 Rak'a |
| Lutja e
akshamit |
3 Rak'a |
| Lutja e jacise |
4 Rak'a |
Nė lutemi keshtu:
1.Na silemi ne drejtim
te Qibles,-me deshire - Niyya - tash mu fale. Domethan: Po
bojm nijet, nji lutje te caktuare tė bejme.
Si pėrshembul: Po bojm nijet (Niyya), tesh 4 rekat'et
e mizditės ti falim..
2.Mbasi
kemi ba nijet, thojm:
Allahu akbar
(Perkthimi:Allahu ėshtė mė i madh!) Nė kėt
kohe i ngrisim duart deri lėrtėsi tė veshėve
3.Mbas
thamjes e "Tekbirit" i leshojmė daurt
 e
lutemi:
Sura Al-Hamd:
Bismil-lahir-rahmanir-rahim.
alhamdu lillahi rabbil-a'lamin.
ar-rahmanir-rahim.
maliki yawmid-din.
iyyaka na'budu wa iyyaka nasta'in
ihdinas-Siratal-mustaqim.
Siratal-ladhina an 'amta alayhim
gayril-magdubi alayhim walad-dalin.
Nė emėr tė Allahut, Bėmirėsit tė pėrgjithshėm,
Mėshiruesit! 
Falėnderimi Allahut, Krijuesit tė tė
gjitha botėrave!
Bėmirėsit tė pėrgjithshėm, Mėshiruesit! 
Sunduesit tė Ditės sė gjykimit! 
Vetėm Ty tė adhurojmė dhe vetėm prej
Teje ndihmė kėrkojmė!
Na udhėzo neve nė rrugė tė drejtė! 
Nė rrugėn e atyre, tė cilėve u ke
dhuruar bekimin Tėnd!
Mbasi i kemi folė keta fjale- janė
fjalėt e Sures nji, Sura Al-Hamd (al-Fatiha) nga Koran'i -
folim edhe nji Sure tjetėr nga Koran'i. Shpeshė folet Sura
Al-Ikhlas (Al-Tawhid, e 112. Sure)
Sura Al-Ikhlas:
Bismillahir-rahmarir-rahim.
Qul Huwallahu ahad.
allahus Samad.
lam yalid walam youlad.
walam yakun lahu kufuwan ahad
Nė emėr tė Allahut, Bėmirėsit tė pėrgjithshėm, Mėshiruesit! 
Thuj: Allahu ėshtė njė! 
Allahu ėshtė Sundues i pakufizuar vetėm Atij duhet drejtuar! 
Nuk ka lind askend , as ėshtė i lindur! 
Dhe Atij askush nuk i pėrngjet!
4.Atėher shkom nė
"Ruku". Domethan,
duke thėnėALLAHU AKBAR, pėrkulemi me gjysmė trupi, vendojmė
duart nė gjunj dhe nė kėtė pozitė thuhet:
Subhana rabbi-yal-a' zim wa bihamdi
Vetėm Ty tė falenderoj, Krijusi im i Madh! 
Mandej ngritemi nga ruqu-ja dhe i themi kėto
fjalė:
Sami'a-llahu liman hamidah
Allah (Zoti)e dėgjon atė, i cili e falenderon
Atė! 
5. Mandej rajmė ne
"Sexhde". Domethan:
bim nė gjynj dhe e lėshojmė ballin nė tokė(apo nė gurė
dru ,sane). E perkasim me
shyplaket e
dores dhe me gishtat e medhej te kambes tokėn. Nė ket pozitė
jemi nė Sexhde, ku thojmė:
Subhana rabbia-l-a'la wa bi hamdih
Vetėm Ty tė falenderoj, Krijues i Lartėsuar! 
Pastaj, duke thėnė ALLAHU AKBAR, e ēojmė
kokėn prej sexhdes dhe ulemi marrim frymė. Pastaj, pėrsėri
duke thėnėALLAHU AKBAR, nė tė njejtėn mėnyrė e bėjmė
sexhden e dytė. Pastaj prap e ēojmė kokėn, pushojmė
pak dhe tuj thėnė:
Bi hawli-llahi wa quwwatihi aqumu wa aq'od
Me ndim tė Zotit ēohėm dhe i pėrulem (nė
Lutje)!
6.Dhe
e folim, si nė Rek'atin e parė, Suren Hamd dhe
Sura Tawhid (apo nji Sure tjetėr). Me
ndadhim, se na mbasi e kemi fole Suren Hamd dhe
SurenTawhid (apo nji Sure tjetėr) , shkojmė nė "Qonut".
Domethanė i ēojmė duart nė lartesi me fetyrė dhe e folim
Du'an(Lutje )
Si shembyl me keta fjalė:
Rabbana atin-a fiddunya hasanah
wa fil akherati hassanah.
Wa qina adhab an nar.
O Zoti ynė! Na jep tė mira nė kėt botė (dunja) dhe tė
mira nė botėn tjetėr (ahiret) dhe na ruaj neve nga zjarri i
xhehennemit!
Mandej reshtohen Ruku dhe Sexhda ,-si nė parin Rek'at.
7.Mmbas dytės Sexhde
dhe tė dytin Rek'at e kemi ngrit Koken dhe ne gunj rim rahat,
folim"Shehadetin" domethan deklarojm dhe dėshmitojm:
Ashadu an la ilaha illa -llah wahdaho la
Sharika lah, Wa ashado anna Muhammadan
'abduhu wa rasoluh, Alla-humma salli
'ala Muhammadin wa ali Muhammad
Unė besoj dhe dėshmoj se vetėm Allahu ėshtė
Zot, dhe se Muhammedi s.a.s ėshtė rob dhe i dėrguari i
Zotit!
O Allah, bekoje Muhammedin dhe Familjėn e tij! 
8.Mbas Shehadetit
ngritemi nė kėmb dhe e filojm tretin Rek'at (pėrveē nė
Faljen e Sabahit).Dhe
tash e folim
nė vend te Sures "Hamd" dhe
"Tawhid" (ose nji tjeter Sure):
Subhana-llah wal hamdu lillah wa
la ilaha illallahu wa llahu akbar.
Falenderim dhe lavdia i qoftė Zotit! Nuk ka
Zot tjetėr, pėrveē Allahut! Allahu ėshtė mė i madhi!
Mbasi i kemi fole keta fjale, janė prapė nė rrend Ruku'dhe
Sexhdja. Mandej ngritemi nė Rek'atin e katėrt. Rek'ati i katėrt
ėshtė si i treti.
9.Pastaj te Rek'atit
te katėrt (ose nė lutje tė Sabahit mbas dytit Rek'at) ulemi
mbas Sexhdes te dyt ne gjunj
dhe e folim Shehadetin e pastaj japim
"Selam":
As - salamu alaika ayyoha annabi wa rahmatullahi wa
barakatuh,
as - salamu a'laina wa a'la i'badillahis-salehin,
as- salamu alaikum wa rahmatu - llahi wa barakatuh.
Paqja qofte me Ty, o Prophet dhe bekimi e
rahmeti i Zoti:
Shpėtimi i Zotit qoftė mbi ne dhe mbi tė
gjitha robėt e mirė tė Zotit!
Paqa , shpėtimi mėshira dhe bekimi qoftė
mbi ju!
dhe me kėt e kemi mbaru Lutjen e drekės.
Kohėt e LutjevėKoha
e namazit tė sabahut fillon prej agimit dhe zgjatė deri para
lindjės sė diellit. Lutja e drekės dhe e ikindis, prej
mizditės deri para perendimit tė diellit. Lutje ė
"Magribit" mbas perendimit tė diellit dhe Lutje e
jacisė prej filimt tė Akshamit deri pak para midisnates (pėrafersisht
23:15)ėshtė ė mundsishme. Mira ėshtė ti falim lutjet
menjiher mbas thirjen e"Ezanit".
Mbi Lutjėn e pėrbashkėt dhe tė premtės
Lutja asht pamja ma e shkėlqyshmja pėr
besim. Ajo asht shenj pėr shpalosjėn e shpirtit tė njeriut
dhe inelektit tė njeriut. Dikush i cilli nuk beson dhe nuk
lutet tek Zoti nuk mund me gjet vetėn nė njerzim vertetischt
tė pjekur.
Gjat faljės jena tė drejtuar ka "Qibla", spijėn e
Zotit, Qabja nė Mekke. Nė drejtim tė asaj Spijės, e cilla
asht shenj pėr "Tawhid"(Nje-Zot-deshmim, besimi nė
Vetmin Zot) e thrrasim krijuesin ton tė gjithfuqishmin dhe
mbajtsin.
Profeti ynė ka proposue(rekomadue) pėr lutje me shkue nė
Xhami dhe atje me krye, - bashkarisht me tjer lutėsit(namaztar).
Pėr at arsye se vlera dhe rahatija zotrore tė lutjės
bashkore analogjohėn - barazuar me lutjen nė vetmi -
proportional si deti me njė pikė.
Njė lutje e cilla e gjen posaēėrisht mirpėllqyrjėn
e Zotit asht ajo, e cilla flitėt mbrenda Xhamijės, nė
bashksi me tjer lutėsit. Prej tėrė bashklutjėve lujta e
premtės (xhumasė) ka vlerė tė posaēėm.
Imami i Xhuma-Namazit (lutjės se premtės) e ka njė armė nė
dor, me tė cillėn i tregon muslimanve, se ata -
gjithmon lirė dhe siguarte tė mbajn lutjen, pa
nderprerjen e anmiqve - duhėn tė jenė gati pėr xhihad (lodhsijėt
dhe strapacimėt nė rrugėn e Zotit).
Imam i i xhumanamazit vendoset nga Imami dhe udhheqsi i
muslimanve pėr kėt detyrė. Ne lutje te premtės rrin para
Bashksisė ftyrė me ftyrė me Bashksinė dhe i flet
asaj.
Aj flet pėr gjendje dhe pikpamje sociale dhe
politike, mbi situatėn tė pėrgjidhshme tė shtetit
dhe mbi Bashkesia Islame e madhe (Ummah). Aj jep udhzime,
spjegime dhe kėshilla . Dhe aj i thret pėr nderim(respekt)
nė Zot(Taqwa), pėr njerzim, virtyt, dashuri ndaj
tjetrit, pėr bashkpunim, nidhm ndėrmjetvedi
dhe mesim. Dhe kėt folim e thrasim Hutbe (Khutba).
Ne lutje te premtes vet rrin lutėsit nė rreshta tė
mbyllur, dhe tė pallur,- mesohen nė rregul, kujtohen nė
barasie dhe bashkesi dhe tregojn kompaktėsi (unitet, njėnjėshmeri)
dhe front unik(njėsishėm) nga anmiku. Kur
Imamu-al-Xhuma (Imami lutjes sė premtes) filon me Hutbe,
duhen tėrė tė
pranishmet te rrin ulur qetė dhe te ndigjojn tė koncertruar.
|
